Sluitsteen   in  graatgewelf

Een sluitsteen in een graatgewelf? Dat is toch typisch iets voor het ribgewelf? Klopt grotendeels, meestal ontmoeten de graten elkaar onder een flauwe hoek, die naar de kruin toe steeds onopvallender wordt. Een sluitsteen lijkt daar niet niet bij te passen. Bovendien is deze onnodig, de bovenste stenen hebben hier niet die speciale functie, die bij de ribgewelven benadrukt wordt door de meestal nadrukkelijk versierde sluitsteen.
En toch. Het kan natuurlijk nooit kwaad om veel zorg te besteden aan de steen waarmee de klus van het overwelven besloten wordt. Maar er is één constructieve reden om ook een graatgewelf van een sluitsteen te voorzien: juist in het midden is vaak behoefte aan een stevige haak om een lamp aan op te hangen. Wie wat thuis is in de romaanse bouwkunst zal zich er niet over verbazen dat af en toe een beeldhouwer het niet laten kon om er dan maar meteen wat moois van te maken. Een uitziende kop met een haak in de mond of zo. Helaas is dit een zeldzaam verschijnsel gebleven.





Tekst: Jean Penders, 02-2006. Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders